Գիրք՝ Newmag-ի հրատարակության: Կազմը՝ կոշտ, 304 էջ:
Հայ միտքը 100 տարի առաջ ներշնչված էր եվրոպական արժեքներով։Առաջ սոցիալիզմն էր, այժմ՝ ժողովրդավարությունը։ 100 տարի առաջ էլ, այսօր էլ գլխավոր հարցը մնում է նույնը՝ի՞նչ հարաբերություններ կառուցել Ռուսաստանի հետ։ Օսմանյան, իրանական ու ռուսական կայսրություններում հայերն անցած դարասկզբին ակտիվորեն մասնակցում էին ապագային միտված գաղափարական քննարկումներին: 1917-ի կովկասյան իրադարձություններն ի ցույց դրեցին հայ քաղաքական գործիչների և մտավորականների գաղափարական տարբերությունները։ Վերաիմաստավորվեց Կովկասի դերը։ Այն հայոց հնագույն թագավորության մասնիկն էր, հետևաբար հայկական ինքնավար գոյության,հետո նաև պետության վերականգնման տարածքը։ Որո՞նք էին հայկական կուսակցությունների ակնկալիքները ցարական կառավարությունից, ապա բոլշևիկյան իշխանությունից։ Արևմտյան Հայաստանի ճակատագիրն ինչո՞ւ էր հայերին բաժանել լենինյան ու պլեխանովյան գաղափարական ճամբարների։ Ինքնորոշման իրավունքի մասին հայերի պատկերացումները 100 տարի առաջ. ի՞նչ է փոխվել։
Նաիրա Սահակյանը (ծնվ.1988 թ.) ուսանել է ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետում։ 2021-ին Ամստերդամի համալսարանում պաշտպանել է ատենախոսություն և ստացել փիլիսոփայության դոկտորի կոչում։ Քաղաքակրթական և մշակութային հետազոտությունների կենտրոնի և Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող է, դասավանդում է ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետում և Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում։ 2022-23 թթ.հրավիրված գիտնական՝Քեմբրիջի համալսարանում։ Routledge հեղինակավոր հրատարակչությունը լույս է ընծայել նրա հեղինակած «Մուսուլման ռեֆորմիստներն ու բոլշևիկները» մենագրությունը։ Երկու տասնյակից ավելի գիտական հոդվածների հեղինակ է։
